Evidence Based

Conclusies

Het is Straatcontact.nl gelukt om in het complexe veld van omgaan met en uitvoeren van de aanpak op jeugdgroepen een samenhangende methode en ondersteunende diensten en processen te ontwikkelen. Daarbij passend in landelijke en lokale verantwoordelijkheden en samenwerkingsverbanden. De hoofdcomponenten van de methode Straatcontact zijn:

1. Scan – Spel – Fun;
2. Plus – Min – Mee;
3. Bewust – Bereid – Bekwaam door trainen, coachen, begeleiden, adviseren, mensen en middelen;
4. SAMEN door delen, beelden uitwisselen, beoordelen, besluiten en monitoren.

 

Het effect van de methode is meerledig. Het heeft effect op de kracht en kwaliteit van de individuele professional als ook op de onderlinge operationele samenwerking en daardoor resultaat op de maatschappelijke context in bredere zin. Daarnaast is uit de gesprekken en evaluaties gebleken, dat er een zeer positief effect ontstaat op het proces- en op lijnverantwoordelijken bij organisaties en instellingen.  Uit het onderzoek komt specifiek naar voren, dat

• Kennis, kunde en vaardigheid bij de professional wordt vergroot;
• Interne afstemming en samenwerking bij organisaties en instellingen wordt verbeterd;
• Afstemming op en samenwerking in de aanpak tussen professionals en organisaties wordt versterkt;
• Individuele jongeren positieve verandering in gedrag, houding en keuzes laten zien;
• Het groepsdynamische proces wordt beïnvloed van negatief naar positief groepsgedrag;
• Signaleren van zorgsignalen bij individuele groepsleden en toeleiding naar en beïnvloeding van netwerkpartners voor begeleiding en zorg “Op maat” krachtiger is geworden bij individuele professionals, maar zeker de gespecialiseerd Jeugdboa;
• Overlast in het publieke domein is afgenomen;
• Gerichtere basis voor individuele strafrechtstoepassing ontstaat voor het Openbaar Ministerie.

Bij zowel het volgen van de basistraining als in de uitgevoerde gesprekken kwam het effect op Persoonlijke Effectiviteit steeds weer terug. Ongeacht met wie werd gesproken, werd uitgesproken dat door het volgen van de trainingen (theorie en praktijk) uitvoerend medewerkers zich sterker en zekerder voelden op straat.

 

De methode Straatcontact werkt niet vanuit meetbare standaarden, maar vooral op beïnvloedingsstrategiën. Vanuit de werkwijze sluit het wel aan bij uitvoeringsplannen met SMART-doelstellingen, die door de ketenpartners worden vastgesteld. Het heeft daar bij de voorbereiding zelfs invloed op door de verkregen inzichten bij het uitvoeren van de methode in de voorbereidingsfase. De gemeentevertegenwoordigers (verschillende lagen) geven aan, dat zij op operationeel en tactisch niveau nog nooit zó in staat zijn geweest om een goede beoordeling te maken op het groepsproces en de individuele leden en de onderscheiden zichtbaar geworden probleemstellingen op Persoon – Groep – Locatie, Fenomeen – Domein als sinds zij de methode Straatcontact hebben geïntroduceerd in de integrale werkwijze. De methode Straatcontact is qua toepassing doelstellingondersteunend en zéér effectresulterend . Het zet de méns centraal op zowel het groepsproces en groep(sleden) buiten als tussen professionals.

Door de uitvoering met de methode Straatcontact ontstaat voor de professionals een ander contact met individuele leden van de jeugdgroepen. Hierdoor wordt het inzicht op de individuele jongere en zijn persoonlijke omstandigheden vergroot en kan effectiever mét en vóór de jongere worden gezocht naar mogelijkheden op een beter / ander toekomstperspectief.

De methode sluit aan bij de maatschappelijke context[1], de “straat” maar juist ook bij de bestaande rollen, taken en verantwoordelijkheden van bestaande organisaties. Het erkent en ondersteunt de verantwoordelijkheden van de regiehouders en de onderscheiden personen en partijen en is in staat om die door de wijze van uitvoering te verbinden en te versterken.

 

Een goede informatiepositie is voor de aanpak van Problematische Jeugdgroepen, maar überhaupt groepsdynamische processen, van groot belang. Vaak wordt hierbij (vooral) gekeken naar systeeminformatie (output) als 1^e bouwsteen, maar juist de “straatinformatie” is van uitermate groot belang. De methode Straatcontact past gedurende het gehele proces een samenhangend gebruik van straatinformatie, sociale media informatie, systeeminformatie én procesinformatie toe. Dit is één van de krachten van de methode Straatcontact, waarbij de manier om te komen tot die inzichten én de koppeling aan beïnvloeding van gedrag, rollen, dynamiek e.a. redelijk uniek is. Door de training en coaching door Straatcontact op het ontdoen van emotie wordt de operationele registratie bij professionals verbeterd. Hierdoor lukt het om de positie van de straatinformatie veel invloedrijker te maken in het proces.

 

De gemeentevertegenwoordigers (verschillende lagen) geven aan, dat zij op operationeel en tactisch niveau nog nooit zó in staat zijn geweest om een goede beoordeling te maken op het groepsproces en de individuele leden en de onderscheiden zichtbaar geworden probleemstellingen op Persoon – Groep – Locatie, Fenomeen – Domein als sinds zij de methode Straatcontact hebben geïntroduceerd in de integrale werkwijze.

 

De methode Straatcontact is niet alleen toepasbaar bij Problematische Jeugdgroepen zoals door de Nationale Politie gedefinieerd en door de ketenpartners Gemeenten (Regisseur overall) en het Openbaar Ministerie (Regisseur Opsporing) samen met de Politie is vervat in het “Werkproces integrale aanpak problematische jeugdgroepen en groepsgedrag van Gemeenten, Politie en OM 31 maart 2016”. Door uit te gaan van de groepsdynamische processen, de “straatwaarheid” en “échte waarheid” en de “eigen kracht” is de methode bij ieder zich voordoende gebeurtenis en / of incident toepasbaar, maar vooral ook en mede bij het voorkómen van escalatie in het proces door inleren en uitvoeren van de professional zoals hiervoor beschreven. Voorbeelden hiervan zijn de uitvoeringswerkzaamheden van Brandweer, buschauffeurs, GG&GD, scholen, Jongerenwerk, Straathoekwerk, ROC’s e.a.

 

De methode richt zich niet specifiek op korte kwetsbare succesfactoren, maar vanuit een concrete gerichte samenwerking tussen partijen en professionals[2] en ook maatschappelijk relevante personen en instellingen om tot een haalbaar effect op omgeving, groep, groepsleden, domein[3] én professionals te komen. Het methodisch werken naar een duurzame versterking van het optreden van de professional en duurzame geborgde oplossing van de vastgestelde problematiek. Dit is te onderscheiden naar heel specifieke gerichte aanpakken zoals b.v. bij de Brandweer bij de uitvoering van de taak bij Oud & Nieuw of Ambulancepersoneel[4], maar ook complexe maatschappelijke / bestuurlijke problematieken en opsporingsvraagstukken. Daarbij speelt professionaliteit en kwaliteit een cruciale rol om tot een zo optimaal mogelijk resultaat en effect te komen.

 

Het is evident, dat het omgaan met en de aanpak van Problematische Jeugdgroepen risico’s met zich brengt. Een eventuele kwetsbaarheid bij toepassing van de methode Straatcontact bij die aanpak zit níet in de methode, maar in de mens die zich de methode eigen moet maken en moet toepassen én (vanuit organisatie-/instellingsniveau) ondersteunend en faciliterend leiderschap. Uit de gesprekken blijkt, dat op alle niveaus binnen de organisaties bewustzijn en bereidheid ontstaat of ontstaan is om SAMEN te bekwamen door de methode Straatcontact uit te voeren en te trainen. De methode Straatcontact draagt substantieel bij aan het veiligheidsgevoel van en zelfverzekerder optreden door de professional.

De uitvoering met de methode Straatcontact heeft áltijd effect op het groepsproces, waarbij op een totaal toepassing op 350 groepen op één na álle positief. De effecten zijn veelal blijvend en duurzaam te noemen of geven een goede basis voor zorgvuldig onderhoud. Bij complexe groepen en het zwaardere straatspel blijkt de rol en bijdrage van de (bij Straatcontact.nl / Jeugdboa.nl in dienst zijnde, opgeleide en gecertificeerde) Jeugdboa- expert van grote waarde. Sinds een aantal jaren is naast de Jeugdboa ook de functie van Straatcontactwerker aan het potentieel inzetbare professionals van Straatcontact.nl / Jeugdboa.nl toegevoegd.

 

Doordat de methode aansluit bij de getoetste modellen, processen en instituties is het niet bedreigend, omdat het dienend en versterkend is aan de noodzakelijke geïntegreerde afstemming en samenwerking tussen partijen en professionals. De methode heeft door het heel sterk op “Samen” te richten wel aspecten in zich om “schuring” tussen partijen en / of afdelingen en personen zichtbaar te maken, maar dan slechts als handvat om tot een gezamenlijke verbeterslag te komen. Het werkt transparantie verhogend en verbindend. Het effect en resultaat, maar ook het risico voor personen of op het proces, is afhankelijk van de bereidheid om transparant te zijn en steeds weer samen te leren en verbeteren. Door de methodische werking met de methode Straatcontact en het doorlopend herhalen daarvan wordt het operationele effect al heel snel zichtbaar. Het maakt daardoor de afhankelijkheid van elkaar duidelijk.

De methode Straatcontact sluit zeer aan bij de tijdens het onderzoek gebruikte en getoetste (wetenschappelijke) modellen en methodes 1) Conceptueel model Maatschappelijke Context 2) Diamant van Polski 3) 7-stappenplan CCV 4) Vlinderdas Veiligheidsketen.

 

Door de training (theorie en praktijk) en de coaching op de methode Straatcontact geven alle gesprekspartners aan, dat zij meer inzicht hebben verkregen op de werking van de groepsdynamische processen en groepsaspecten in brede zin.  Uit evaluaties blijken de trainingen van de toepassing van de methode Straatcontact zeer positief gewaardeerd te worden op onderdelen als praktijkgerichtheid, actualiteit, direct de groep (professionals en jongeren) rakend, vanuit eigen lokale casuïstiek opgebouwd en gehanteerd, toepasbaarheid in de praktijk en humor.

Door de compleetheid van de aanwezige competenties (trainers en Jeugdboa’s [junior-medior-expert]), Straatcontactwerkers, producten, opleidingen, netwerken e.a. is Straatcontact.nl / Jeugdboa.nl BV in staat maatwerk te leveren in iedere fase van het proces zoals in de onderscheiden onderdelen van dit rapport is beschreven. De bedrijfsfuncties zijn hier volledig op ingericht.

 

Pedagogische uitgangspunten en preventie, hulpverlening en verwijzing zijn onderdeel van de uitvoering en maken onderdeel uit van de trainingen voor de verschillende doelgroepen zoals (Jeugd)Boa’s, Jongerenwerk, straathoekwerk, maatschappelijk werk en andere op dit onderdeel gerichte organisaties, taken en functies.

 

De aanwezige competenties en netwerkconstructen maken, dat de methode Straatcontact ondertussen is verweven met of onderdeel uitmaakt van programma’s van andere (gerelateerde) opleidingsinstituten zoals b.v. AVN, Nivoo, Politieacademie, Stichting Politie Vormingscentrum, De Sterke School e.a. Dit kan worden gezien als een erkenning van de uniciteit van de methode Straatcontact binnen of vooral náást het bestaande potentieel. Door deze verbintenissen worden de verbanden in bredere zin in opleidingsland, maar ook naar beïnvloeding van die meer geïntegreerde aanpakken krachtiger.

 

Werkzame bestanddelen

Door het CCV is een overzicht gemaakt met een totaaloverzicht van de werkzame bestanddelen die gerelateerd zijn aan de aanpakken, die op de Database Aanpakken Jeugdgroepen staan vermeld op www.hetccv.nl . Dit betreffen de opgesomde 14 onderwerpen, waarbij in het kort de relatie met de methode Straatcontact is gelegd vanuit het uitgevoerde onderzoek en de uitwerking in dit rapport.

1. Verhogen van de sociale controle: de methode Straatcontact is bij uitstek gericht op dit aspect. Het onderzoek laat zien, dat de effecten op de jongere, zijn sociale netwerk én verminderen van delinquent gedrag groot zijn.
2. Aanleren van pro-sociaal gedrag: de methode Straatcontact is gericht op veranderend groepsgedrag en persoonlijk gedrag van negatief naar positief en heeft een duidelijke bijdrage bij het oplossen van problemen door de jongere, het maken van beslissingen, het omgaan / weerstaan van invloeden, het respecteren van anderen, het ontwikkelen en aangaan van persoonlijke relaties en helpt daarmee proactief negatief / delinquent gedrag voorkomen.
3. Omgaan met cognitieve denkfouten: de methode Straatcontact draagt bij aan dit aspect voor zowel de jongere als de professional, die zich met de jongere en de jeugdgroep bezighoudt in de aanpak. Specifiek onderdeel van de methode is, dat de benadering en aanpak van de groep(sleden) te vaak wordt gedaan vanuit het “volwassen brein”. Door hier gedurende alle facetten van de methode (trainen, opleiden, begeleiden, uitvoeren, coachen en adviseren) aan te appelleren ontstaat een andere werkelijkheid.
4. Verbeteren van opvoedingsvaardigheden: dit is geen expliciet onderdeel van de methode Straatcontact. Omdat SAMEN en het goede signaleren en verwijzen een onderdeel is van de methodische werking wordt bijgedragen aan een goede definiëring van de probleemstelling en daarmee het mogelijk maken van gerichte inzet.
5. Relaties van jongere met gezin verbeteren: het onderzoek laat zien, dat de methode Straatcontact direct relatie heeft met alle velden van het conceptueel model “Maatschappelijke Context” waarbij het versterken van de Sociale Zelfredzaamheid en gebruikmaking van het middel Burgerparticipatie (waaronder het gezin / familie) onderdeel zijn. Door de training en toepassing van de methode Straatcontact ontstaat een verbeterd inzicht o.a. het daadwerkelijk aangaan van contacten met de jongere en de jeugdgroep door de professional. Hierdoor wordt de signaleringspositie op de jongere en zijn sociale netwerk (gezin e.a.) groter. Deze signaleringspositie én het uitgangspunt van de integrale beoordeling van probleemdefinities als onderdeel van de methode maakt de toeleiding naar en aansturing op de hulpverlening op maat sterker.
6. Weerbaarheid van de jongere verbeteren: per definitie heeft de methode Straatcontact hier invloed op; het is sterk gericht op het beïnvloeden van het groepsdynamische proces en de onderscheiden groepsleden om omkering van negatief naar groepsgedrag te bewerkstelligen. Daarmee ook de versterking van het individu.
7. Sociale systeem rondom de jongere versterken: de methode Straatcontact is erop gericht om deviant gedrag binnen het groepsproces te beïnvloeden en naar een positieve groepscultuur te brengen, de sociale zelfredzaamheid te vergroten van de individuele jongeren én vanuit domeinwerking de relaties te versterken.
8. Bieden van een stabiele maatschappelijke toekomst: de methode Straatcontact biedt op zichzelf geen stabiele maatschappelijke toekomst, maar stelt door de toepassing van de 4 werkzame onderdelen (Spel – Scan – Fun / Plus-min-mee / Bewust – Bereid – Bekwaam / SAMEN) de bouwstenen samen en zet de beweging om die toekomst te bieden in gang.
9. Bestuurlijke opdracht is aanwezig en zichtbaar gemaakt in de beleidsaanpak: de methode Straatcontact is zeer verweven met het 7-stappenplan waar de beide elementen nadrukkelijk deel van uitmaken. Het verhoudt zich in positieve zin tot de lokale (beleids)uitgangspunten, regievoering, uitvoeringscoördinatie, partijen, professionals en samenwerkingsverbanden en draagt bij aan versterking daarvan. Zonder bestuurlijke opdracht en inbedding in de processtappen kan de methode wel worden toegepast, maar met juridische restricties en beperkingen.
10. De bestuurlijke en ambtelijke trekker zijn zowel bij kern- als netwerkpartners bekend: de methode Straatcontact gaat uit van dit aandachtspunt. Het heeft uitvoerings- en ondersteuningsafspraken voor de bijdrage als ook ondersteunende middelen, zoals b.v. de Straatcontactapp, hierop volledig ingericht.
11. Een goede inrichting van informatie- en dataverzamelingsstructuur: primair is dit een verantwoordelijkheid voor de regisseurs en de participerende organisaties en hun professionals. Vanuit de methode Straatcontact heeft Straatcontact.nl / Jeugdboa.nl hieraan een positieve bijdrage geleverd door op operationeel niveau een app in te richten, die de methodische aanpak op groep en persoon ondersteund, de uitwisseling van direct (operationeel) noodzakelijke gegevens voor het bereiken van effect tot stand brengt en het begrip en de samenwerking tussen professionals versterkt. Operationeel beheer van de app en de gegevens zijn toebedeeld aan de Uitvoeringscoordinator van de gemeente zoals beschreven in het “Juridisch kader gegevensverwerking” behorend bij het “Werkproces integrale aanpak problematische jeugdgroepen en groepsgedrag 2016 versie 1.0”.[5]
12. Aandacht voor samenwerking tussen kern- en netwerkpartners, basis hiervoor is het samenwerkingsconvenant en het privacyprotocol: regisseur en participanten zijn primair verantwoordelijk voor toepassing van eigen (privacy)wetgeving. Voor gebruik van de Straatcontactapp zijn diverse documenten opgesteld om zorgvuldig en juridisch correct gebruik te faciliteren.
13. Beleid is gericht op een meersporenaanpak, waarbij minimaal straf en zorg in de aanpak zijn geïntegreerd: de methode Straatcontact gaat uit van een breed pallet van onderdelen gericht op de Groep, Persoon, Locatie, Fenomeen en Domein. Alle noodzakelijke middelen en methodes, die benodigd zijn voor een “aanpak op maat” zijn hiervoor in te zetten waaronder straf en zorg.
14. Monitoren en evalueren maken expliciet onderdeel van het beleid in: beleidsontwikkeling en vaststellen van de kaders zijn toebedeeld aan de regisseur op de verschillende thema’s en beleidsvelden. De methode Straatcontact draagt stevig bij om de bouwstenen voor het uitvoeringsbeleid in de integrale aanpak aan te dragen, om probleemdefinities te bepalen en om gerichte keuzes in de aanpak te formuleren. Het monitoren van de inzet op de gemaakte afspraken is toebedeeld aan de Uitvoeringscoördinator als regisseur van de uitvoering. De methode Straatcontact maakt, dat de inzichten voor de monitoring worden versterkt én draagt daar expliciet aan bij door het ter beschikking stellen van de door hen (met partijen) ontwikkelde en ingerichte Straatcontactapp.

Effecten

Uit onderzoek is gebleken, dat de methode Straatcontact de volgende effecten heeft:

• Persoonlijke effectiviteit
• Inzicht leidinggevende
• Inzicht op werking van groepsdynamische processen
• Effect op de informatiepositie (operationeel, samen, Gemeente als regisseur e.a.)
• Effect op de positie van de gemeente als regisseur
• Effect op operationele samenwerking, afspraken en interventies
• Effect op rollen binnen organisaties / instellingen
• Effect op het groepsproces van de Jeugdgroep
• Effect op persoonlijke levenssfeer van jongeren
• Effect op resultaat
• Effect op maatschappelijke impact
• Effect op veiligheidsgevoel

[1] Contextgedreven werken vanuit de “Bedoeling”

[2] Formele en Informele netwerken

[3] Individu, gezin, school, vrienden e.a.

[4] Aansluitend bij de veiligheidsproblematiek rondom hulpverleningsdiensten

[5] Zie ook hoofdstuk 12 “Privacyaspecten”